Na veivakarusai ni yaqona ni Viti

                                     

                                          Na Veivakarusai ni yaqona ni Viti

                                        Elia Vesikula/Pateresio Laliqavoka

Au vakacerecerea na Kalou Levu na Tamada, na Kalou Levu ko Jiova, Na Alifa kei na Omeka na Kalou Levu ko Jisu Karisito kei na Kalou Levu Na Yalo Tabu ni Kalou ni rawa me’u bau wasea se talanoataka na veika au sotava ena noqu bula, ena veika e veivakarusai tu kina na yaqona ni Viti ena keda maliwa. Au nuitaka ni da na raica va Kalou na veika au vola, me da rawa ni bula mai kina mai na vesu levu oqo vei keda na kawa I taukei me da rawata kina na nodra vei vaka bulai na Kalou Levu ko Jisu Karisito ka ra kaya” Au sa lako mai me rawa na bula ia me rawa vaka levu sara,” Joni 10:10. Na i talanoa oqo e talanoataki me rawa ni vaka kaloumanataki keda na Kalou Levu Ko Jiova, Na Kalou Levu Ko Jisu Karisito kei Na Kalou Levu Na Yalo Tabu. 

Nai talanoa oqo e baleta na veivakarusai levu ni yaqona ni Viti ena keda maliwa. E tukuni tiko ni gunu yaqona e noda i tovo vakavanua vaka Viti na I taukei. Ke da vakasama taka vaka titobu ka vakayalo e da na raica ni oqo e dua na ka, ka vakacalai tu kina na kawa I taukei se na kai Viti ni ra vakabauta tu, ni oqo e dua nai tovo e solia vei keda na Kalou me noda i tovo vakavanua, ka meda vakamuria ni da kawa I taukei. Ena noqu i talanoa au na via vakaraitaka kina eso nai vakadinadina ni ka vakatevoro na gunu yaqona ka sega ni solisoli ni tovo vakavanua mai vua na Kalou, se na Kalou Levu Ko Jisu Karisito.

E tekivu na noqu I talanoa ena noqu dau gunuva vakasivia na yaqona ni Viti ena vica na yabaki ka vesuki tu kina na noqu bula, kei na bula ni noqu matavuvale na vuni ca. Au nanuma tu ni sai koya oya nai tovo vakavanua ni kawa I taukei. Au raica ni ra cakava na qase vei au kei ira na wekaqu ka ra vakarokorokotaka sara ka ra vakayacora talega na kawa I taukei me dua tu na I tovo tudei ni nodra I tovo vakavanua. Eso era nanuma ni sai koya oqo na ka e solia na Kalou vei keda me da kilai tani kina na kawa I taukei ni vanua oqo ko Viti.

Au vakadikeva tiko na veivakarusai ni yaqona e na keda maliwa nai taukei ena dua na gauna balavu ka rauta beka ni tini na yabaki, ka se toso tiko ga oqo na noqu vakamuria tiko na veika, ka vei vakarusai tiko kina na yaqona se na ka e sema tiko kina na gunu yaqona ena noda vanua.

Na vakadidike oqo e donuya tiko na gauna keitou cakava tiko kina na yaloyalo ni cabe ni lotu e na noda vanua. E dua na tiki ni yaloyalo oqo, e vinakati kina me keitou tabaka na drua ka tiko e na Fiji Museum e Suva.

Ni keitou yaco yani ena Fiji Museum e Suva kei ratou na neitou dau veitaba, au mani laki sarasara tale ena so na veirumu ena vale ni maroroi yaya makawa. Niu kaba cake ki na taba ni vale e cake ena Fiji Museum e na gauna o’ya, au mani raica kina edua nai vesu waka ka taqa toka ena dua na kena vata. Au mani liaca se cava e tu kina ena vanua koya na vesu waka oqo. Au mani toso voleka yani ka raica ni volai toka e yasana e dua na kena vakamacala.

E tukuni koto kina ni vivivi waka oqo, na yaqona ni Viti era dau vakayagataka nai kai Viti se I Taukei e na gauna e liu me ra dau vakacabora vei ira na nodra kalou vu ni vanua. Au kurabui niu qai raica ni volai sara tu ga vakamatata nai balebale ni mataqali vakacacabo vakatevoro ka ra dau vakayacora na bete e liu e na nodra dui vanua. E dau vakayacori ena gauna e sebera kina nai valu kei na gauna me ra dau kacivi kina na kalou vu me rawa ni ra qaqa ena I valu. Ni da rogoca tiko na vosa ni vakacacabo ni yaqona sei nai yau vakavanua e na gauna oqo e rawa ni da na siqema rawa na vosa ni vakacacabo ena gauna e liu. Eda rogoca ena gauna oqo ni se vakacabori ga ki bulu e so na yaqona ni soqo vaka I Taukei. Oqo na mataqali vakacacabo ka rawa ni vakadinadina tiko ni mataqali vakacacabo ena gauna e liu. E sa mai sema tale tu ga kina eso na vosa vaka lotu. Au vakabauta e qai mai curu ga ena gauna ni sa cabe mai kina na rarama ni lotu va Karisito e da sa ciqoma tu ni kua. Au vakabauta ni dau vakaycori na vei vaka cacabo ni yaqona vaka oqo ni donuya tiko na gauna ni veikanikani e noda vanua.

E tekivu meu sa vakataroga lo e lomaqu se na cava na ka oqo, na yaqona ni Viti. Ni toso tiko na neitou caka I yaloyalo, e lako vata tale tiko ga na neitou gunuva tiko na yaqona ka ni keitou butuka sara tiko ga na veivanua era lako tiko kina na dau kau lotu ena gauna e liu ena tini kawalu ni senituri. Ni lako tiko na cakacaka ni yaloyalo ni lotu, ka keitou vakasamataka tu na kaukauwa ni cakacaka ni Yalo Tabu vei ira era kau lotu mai ki Viti ka levu sara e dave nodra dra ena vuku ni kau lotu. E da vakavinavinaka taki ira na solia na nodra bula.

E sega ni cegu na lomaqu ena noqu vakananuma ka vakataroga tiko ga na ka oqo na yaqona se mai tiki tu vakacava ni noda bula ka sa tu sara ga me noda I tovo tudei ka yacova tu ni kua.

Ena dua nai talanoa ni vakayagataki ni yaqona ka ratou tabaka na Fiji Times e vakavuna na noqu nuiqawaqawa taka na veika e salavata mai na gunu yaqona. Nai talanoa oqo e talanoa ni kena vakayagataki na wai ni veivakamatenitaki ka ratou vakadikeva na United Nations e Viti. E volai e na nodratou ripote ni kunei kina ni sa tekivu me ra volitaka na yagodra na gone yalewa ni Viti me kena I sau na yaqona. Oqo na vuna levu ni noqu via vola nai talanoa oqo vei keda na kawa I Taukei. Au via vakatututaka se tukuna vei keda me da sa biuta nai tovo oqo ka tukuna na Kalou ni sega na kena yavu. Oqo e dua na rai ka vakaraitaki kina dua nai soqosoqo lotu kei na masumasu ena noda vanua. E tukuni ni sega na kena yavu na gunu yaqona e na noda I tovo vakavanua.

Eda raica ena vuqa na vanua esa mai vakavuna na dravudravua kei na sega ni lavo vei ira na kawa I taukei ena kena gunuvi na yaqona. E kauta tale ga mai na vucesa ena noda vei vanua ka sa mai vakabibitaki tu na gunu yaqona ena noda soqo vakavanua.

Na ka e vakaloloma sara ka vakarerevaki ni ra sa gunuva talega ko ira na marama. Oqo e a sega ni dau vakayacori tu e liu e na noda vanua. Eda dau vakamareqeti ira na noda marama ni ra kunekunetaka ka susuga na kawa I taukei. Era roqota tiko na nodra kato ni gone ena veivakaloumanataki ni Kalou me vaka na vosa ni Kalou levu Ko Jiova vua na parofita ko Jeremaia, “Ni ko a se kunekunetaki ena kete tinamu au sa kilai iko oti”.  Na yagoda tale ga e vale ni Yalo Tabu ka sa mai vale tiko ni gunu yaqona kei na vei ka vakasisila e so. E tiko vei ira na marama na vei vakaloumanataki levu ni Kalou me baleti keda na kawa I taukei. Ia era sa mai coko talega na marama enai tovo oqo ni gunu yaqona.

E vu mai vei na yaqona, e levu na kenai talanoa e tiko ena veivanua ena Pasifika. Ena I talanoa volai makawa se tukuni kei Vanuatu e tiko kina nai talanoa ni a tubu na vuni yaqona ena dua nai bulubulu ni dua na gone yalewa ka mate dole. E a mai tagi toka ena lolosi ni yalo rarawa levu na nona I tau tagane ena batini bulubulu ka qai buroro mai ena batini bulubulu e dua na vuni yaqona. Ea qai mai kania na kalavo edua na waka ni yaqona oqo ka mai davo cibaciba yani ka sa mai tovolea talega ko cauravou me mama na waka ni vuni yaqona, ka yacovi koya na via moce levu. E a nanuma ni sai koya oqo na wai ni nona guilecava kina na rarawa levu ni lomana ni sa mai yali na nona daulomani. E tiko tale eso nai talanoa baleta na yaqona kei na kenai talanoa ka talanoataki kina na kenai tekitekivu ena so tale na vanua ena Pasifika. Se I talanoa cava ga e talanoataki kina na kena tekivu, nai talanoa levu ga eda raica tu ni kua na veivakarusai levu ni yaqona ena keda maliwa.

Ke da vakasama taka na noda lotu se qarava  na Kalou Levu Ko Jiova kei na Kalou Ko Jisu Karisito kei Na Kalou Levu Na Yalo Tabu eda raica kina na kena veivakarusai na yaqona ni Viti e na noda qaravi Kalou. E gunuvi vakasivia na yaqona ni Viti ka kania kina na gauna vinaka e da rawa ni da vakayagataka ena noda masumasu, wili vola tabu, vakacacabo ena noda qarava vaka yalo ka vaka I dina na noda Kalou Levu ko Jiova. E vakatawayagataki kina na noda gauna ni qaravi tavi kei na noda gauna vinaka vakamatavuvale. Ena levu na noda vei tikotiko e sa sega ni qaravi kina na lotu ni veimatavuvale ni sa vakaliuci mada ga na nodra dabe na veiliuliu kei na lewe ni matavuvale ena kena gunuvi na yaqona. Sa dua tani talega na Kalou ka qaravi ka da sega ni da raica rawa tiko ena matada vakatamata.

Eda sa qai taroga tiko se cava sa sivia sara kina na nodra basu lawa na luveda ka yaco eso na veika lelevu ena noda veimatavuvale. E sa yaco na veikucuvi e na loma sara ga ni matavuvale ka ra sema vakadra ni vei luveni dina e na dua na matavuvale. E vakaraitaka tiko oqo ni sa ravuravu sara tiko ga na tevoro e na loma ni vale ni sa sega ni masuti tiko na Kalou Levu Ko Jiova ka noda I sasabai ena veigauna kece sara. E sa sega kina na gauna ni masumasu me da qarava kina vakayalo ka vaka I dina na Kalou Levu ko Jiova na Gone Turaga ko Jisu Karisito kei na Yalo Tabu ni Kalou. Ni oti na gunu yaqona era moce lutu na dau gunu yaqona ka sega na masumasu ena veimataka ni se cawiri tu ga na qavokavoka ena mateni ena yaqona ni Viti. E bikai tu na yago ena vucesa levu baleta na yadra levu ni gunu yaqona ena bogi. Oqo sara ga na I vesu vakatevoro ka vesuka tu na noda bula ka da vakabobula taki keda tu kina na kawa I taukei ka yaco tu kina vei keda na dravudravua ni bula. E sa kauta ga mai na dravudravua ni sega na I sau ni kakana vinaka se voli na vei ka ni matavuvale ni sa vakaotia tu na I lavo na gunu yaqona. E sa da qai mai kerekere wavoki ka kuri tale ni leqa vei ira na wekada era sa bau tiko vinaka toka.

E gauna talei ni masumasu na veimataka ena va kei na lima na kaloko, na gauna me da souta kina vakamataka na noda Kalou ko Jiova. Ia ena gauna totoka oqo, eso era se qai maca kina na gunu yaqona. Eso tale era se qai tekivu tale ena mataka caca ni ra suka mai ena nodra cakacaka. Na gunu yaqona oqo e sega sara ga ni bau tukuni e na I volatabu me da vakayacora. E vinakata na Kalou e na nodra vei buli lagilagi me da “tovo vata kei koya.” E da na vakayacora ga na ka e cakava na Kalou me da qarava ka na laurai tale ga e yagoda na Kalou e da qarava.

Ni qaravi na gunu yaqona e sega tale ni dua na ka e caka rawa ka ni ra tuva wavoki e batini tanoa ka ia na veitalanoa e sega sara ga na betena. Na veitalanoa ga ni veibiliraki kei na veivakacacani ka kaseti kina ko ira na wekada. Ena so na gauna e veivosakitaki saraga ena gauna ni gunu yaqona na kena laki buturaki se moku e dua. E qai dau curu vata tu na veiwali ca kei na vosavosa ca ka vakayagataki kina na tebe ni gusu vata ga ka vakayacori tiko kina na masu. Oqo  sara ga e vakaraitaki ni gunu yaqona ni ka vakatevoro ka vaka vu ni valavala ca. Sa I koya oqo na vakatevoro ka vakayagataki kina na yaqona ka dau vakayacori tu e liu ena gauna ni veivaluvaluti kei na veikanikani. (Bible verse to talk about the tradition of man) E se tiko voli ga na kena vakasama vaka oqo ena so na vanua ni gunu yaqona ena gauna oqo. E rawa ni da vakalasuya se vei bataka ka vunia na vei ka e volai oqo ka rawa tale ga ni da na sega ni duavata kina. Ia e da kila vinaka sara ga ni vakayacori tu e na noda vanua kei na noda vei matavuvale, veimata lotu, vei tikotiko kei na noda vanua na gunu yaqona ka da raica matavotu sara tu ga na kena vei vakarusai.

Mataqalii vei takanoa e na gauna ni gunu yaqona

E levu nai talanoa e votu ena gauna ni gunu yaqona. E levu talanoa buli ka lasutaki wale tu ga me vesuka tu na nodra mona na tamata e na gauna ni gunu yaqona. E na rogoci ni tautauvata tiko ga nai talanoa mai na veimata gunu yaqona e liu, ia sa vakaikuritaki tiko ga me rawa ni lasa tiko kina na I talanoa. E vakatubura sara vaka levu na lasu. Ka sa vunautaka nai vola tabu vei keda me dau tukuna na ka dina. Na dina e dua na ka era kilai tani kina na noda qase e liu, ia e sa yali mai vei keda. Ia e yaco vakalevu na veilasutaki ena veitalanoa e na gauna ni gunu yaqona. (Bible verse about telling the truth). E da diva wale ga me vakayagataki na veigauna talei ka vakalusi wale tu ga e na gunu yaqona na kena veiwasei taki na vosa ni Kalou. E da na qai raica rawa kina na cava na bula vata kei na Kalou.

Veitemaki vei ira na gone                                                                               

E vuqa vei ira era dau temaki sara vaka kaukauwa ena gunu yaqona, ko ira na cauravou kei na gone yalewa ka sebera ni matua na vakasama ena veitalanoa lasu eso, ka ra na vakabauta ni sa dua tiko na dina koya, baleta ni ra rogoca mai vei ira na qase ena gauna ni gunu yaqona.

Eso vei ira na gone oqo, e sebera tiko mada ga na cakacaka ka sega ni rawa vinaka na vuli ka ra qai rogoca tu eso na veitalanoa sega na betena vaka oqo sa qai kuri ga ni lala ni mona, taga kei na veilecayaki vata kei na vucesa. Oqo e baleta ni caka na gunu yaqona, ka lalai se sega sara ga kina na I teitei se na vaqaqara cakacaka se vuli lesoni vei ira na tiko ena koro vakavavalagi.

Eso era sega ni vuli vinaka sara ni sega ni qaravi vinaka na vuli. E sega ni voli rawa nai yaya kei na gacagaca ni vuli ena gauna ni vuli mai vei ira na I tubutubu ka ra vakayagataka na nodra I lavo e na gunu yaqona. Oqo e baleta ni levu nai tubutubu e vakabibitaka na gunu yaqona ka dau yaco vakalevu ena veisoqo vaka vanua eso, ka vakayagataki kina nai lavo ka dodonu me vakayagataki vei ira na luveda. 

Vakasabusabu taki na I lavo ka solia na Kalou me bula kina na matavuvale

E so na matavuvale e vakayagataka e $30.00 - $50.00 na dola e na dua ga na bogi ka guilecavi sara ga na nodra ka ni vuli na gone kei nai sau ni kakana e vale. Sa qai yawa sara na lotu vakayalo ka vaka I dina ni matavuvale me rawa kina na vei vaka kaloumanataki ni Kalou. E sega mada ga na vei vukei mai vei ira nai tubutubu ena gauna ni vuli lesoni ni ra sa oso oso ena veilasamaki ena gauna ni gunu yaqona. E qai kuria tale na veika e voli vata na yaqona. Oqo na veika me vaka na vakaloma vinaka me vaka na “coke”, “beans”, “chinese lolly”, “mango skin” kei na kena veimataqali tale eso mei coi tu ni gunu yaqona. Na vakayagataki ni lavo vaka oqo esa kauta mai vei keda na dravuisiga (poverty) ka sa tukuni ni sa rauta tu na 46 na pasede ni tamata e Viti eda wili tiko kina. E laurai ni sa tubu cake na basu lawa e na kena vakasaqarai na bula ni sa sega nai vurevure ni bula se nai lavo ka levu e vakanuinui kina. Oqo tale e dua na tikina mai nai volatabu. “Na dravui siga ni via kana e kenai balebale na dravui siga ni yali ni vosa ni Kalou”. Na noda sega ni kila na vosa ni Kalou, baleta ni da sega ni wilika, eda sega ni masulaka, ka da sega ni vulica na vosa ni Kalou Levu ko Jiova. E vakayagataki na noda gauna ena gunu yaqona kei na soqo vakavanua eso ka sa vesuka saraga na noda gauna kei na noda bula ka sega kina na noda guna vata kei na Kalou Levu ko Jiova.

Veiwali  tawa savasava ka sega ni va Kalou e na gauna ni gunu yaqona

E dua talega na ka e kune ena gauna ni gunu yaqona sai koya na veiwali ca kei na veitalanoa vakasisila eso ka kauta mai kina na vakasama ni valavala ca levu ni vakasama ka vosa kina na Kalou Levu ko Jisu Karisito e na Maciu:5:27,28 “Dou sa rogoca sa kainaki vei ira e liu mo kakua ni dau yalewa. Ia, koi au au sa kaya vei kemudou o koya yadua sa raica na yalewa sa dodomo kina sa dauyalewa oti e lomana. Na kena vosa vaka peritania na I valavala ca oqo sai koya na “adultery”. E dua na kena katuba oqo, e tiko ena gauna ni gunu yaqona ka dau vakayacori kina nai talanoa ka ra dau kila na turaga sai koya na coro, ena gauna era dau talanoa taki kina na veika me baleti ira na marama ena gauna ni gunu yaqona. E levu na mata gunu yaqona e soqosoqo ga ni coro. Oqo sara ga na ka e vakavurea na tevoro, ai vakaraitaki ni sema tu na I valavala oqo kina vakatevoro.

Nai talanoa e rogo kina e talanoa ni veiyacovi vakatagane se vakayalewa kei na tiko vata vakailoa, ena taudaku ni vakawati ka vakatalega kina na tiko vata ni bera na vakawati, ka sega ni vakadonuya na Kalou Levu ko Jiova.

E sa dua tale na ka levu na kena dau saravi nai yaloyalo ca se na “pornography” ena gauna ni gunu yaqona, ka curuma kina na vakasama na veivakasama dukadukali. Au vakabauta ni sema tiko oqo ena nodra sa kucuvi tiko ka vakaqaseni tiko kina na luveda tagane kei na  yalewa lalai kei ira na noda marama. Oqo e sema kece tiko mai ena I vakarau eda mai okata tu oqo me I tovo vakavanua na noda gunuva tiko na yaqona ni Viti ka mai vakatokai tiko oqo me “national drink.” E sa dua na national drink gunu ca dina ka veivakarusai nai valavala se nai tovo e kauta vata mai.

Kauta tani na gauna vakamatavuvale

E dua na ka tale e veivesu kina na yaqona sai koya na noda gauna vakamatavuvale. Era veilasami ga na turaga e nodra gunu yaqona ka ratou biu tu e vale na veitinani ka sega mada ga na lotu vata ena mataka kei na yakavi me ra bau rogoca kina na gone eso na vakavuvuli vaka Kalou se vakavuvuli ni bula mai vei ira nai tubutubu. E ra sa qai biu ga na gone me ra cakava ga na ka era vinakata ka vaka era sa lako tu eso ka sega ni vakatavulici ni ra a sega dina ga na I tovo me ra vakatavulici kina e na gauna e ra se gone kina.

So tale na ca ni yaqona ni Viti

Sa tete nai tovo rerevaki oqo ki vei ira na noda marama ka sa vakai soqosoqo taka (clubs) na gunu yaqona. E levu era kaya ni vei soqosoqo vaka oqo e sa vakayacori sara tiko ga kina na vakatevoro vei ira na veimata gunu yaqona vakaoqo. Eso era sega ni vakila ni ra sa oka sara tiko ga ena vakatevoro ena veivanua ni gunu yaqona.

E dua tale na ka rerevaki ka sa vakamuri tu mai edua na gauna balevu ka sema mai ena gunu yaqona sai koya na ka e vakatokai na “wash down” ena gauna e oti kina na yaqona. E qai vakayagataki kina edua tale na tiki ni lavo levu ka voli vata kei na kena tavako kei nai sau ni motoka me laki kau mai kina na gunu oqo ni wai ni dau veivakamatenitaki se na bia me vaka eda kila levu. Eso era dinau mai vei ira na “money lenders” se vei ira tale e so, me rawa nai sau ni “wash down” ka so era laki butako sara kina. Nai lavo e sa bau toka me sau ni kakana e vale e suluta tale mai na vuni ca me voli kina na yaqona ni valagi se na bia ka lako vata kei na wai ni veivakamateni taki me vaka na drugs,

Mataboko vaka yalo

E da mataboko tu e na ka oqo baleta ni da oka sara tu ga e loma ka vaka mataboko taki keda tu na tevoro. Na I talanoa oqo e volai me da yadra na kawa I taukei e na vei vakabobula taki oqo ni tevoro. Ena so na gauna ni “wash down” se gunu bia ni oti na gunu yaqona, e dau yaco kina eso na veivalavala ca ka kaukauwa ka yaco sara kina na kucu kei na laba. E dau vakayacori tale ga na kana karasi se na marijuana e na vei gauna vaka oqo ka sa qai vakacacana vaka levu na bula. Oqo era sema tiko ga mai kina na gunu yaqona. Sai koya beka oqo nai tovo vakavanua eda via kilai tani kina ka sakitaka tiko na kawai taukei?

Ena vuqa na gauna e ra laki cudruvi ka vosataki ka so era vaculaki sara ko ira na marama e vale ni sega na kakana. Ia sa mai vakayagataki na I lavo e na voli ni yaqona ni Viti e na I lavo ka dodonu me sau ni kakana. Sa dua na bula vakaloloma. Sa rauta ni levu tiko na nodra mokuti na marama kei na nodra kucuvi tiko na luveda yalewa ka ra vakaqaseni tiko ena noda loma ni veimatavuvale ni mateni tiko ko ira na liuliu ni matavuvale. Sai keda na turaga me da lako tani mai nai valavala ca me rawa ni bula kina noda matavuvale.

Na vei ka e tukuna na Kalou me baleta na gunu yaqona ni Viti ka vakadeitaki e na rai

Au na semata eke e dua na rai ni dua nai talatala ka vakaraitaki vua nai sema ni gunu yaqona kina vakatevoro nei Lusefa (Lucifer) se ko Setani (Satan) na gata levu e nai vakatekivu. E levu sa rogoca nai talanoa oqo ena kena vei talanoa taki ena noda vanua na rai ka vakaraitaka oqo na Kalou ki vua na I talatala. Me vaka na vosa ni volatabu ni dau vakaraitaka na Kalou na veika ni Kalou ki vei ira na nona parofita. Na rai oqo e sala vata kei na kena i vakaro me vakatetei e Viti nai tukutuku dina ni ka vakayalo ka yaco tiko ena gauna ni gunu yaqona. E vinakati talega kina me valuti ka vakarusai nai tovo oqo ni gunu yaqona. Ena rai oya e tukuni ni tiko na cudru ni Kalou Levu ko Jiova ena gunuvi ni yaqona.  Oqo na kenai vakamacala. Ena gauna e lose kina na yaqona e cibini tu ena loma ni tanoa se kumete ni yaqona edua na gata levu ka luaraka tiko nona weli gaga ena yaqona ka ra gunuva tiko na lewe ni vanua. Ni vakayacori na vosa ni vakacacabo ni sevusevu ena gauna ni gunu yaqona, e cabo tikoga ki vua na gata levu ka tiko ena loma ni tanoa ka sai koya sara ga oqo e qaravi tiko ena veigauna ni gunu yaqona oqo. E vaka tautauvatataki na veika e dau yaco ena gauna ni gunu yaqona eda na rawa ni raica sara ga vei ira na dau gunu yaqona eso na ka eda rawa ni da semata kina na rai oqo. Na weli ni gata e sa dau vakavuna na kakasivi vaka ca ni tamata e na gauna ni gunu yaqona. Na kulini gata ena laurai ena kuli ni yagodra na dau gunu yaqona sai koya na kanikani ni yagodra ka vakavuna me rairai mamaca ka dravukasi ka vaka varina  mai na yago me vaka na kuli ni gata. E ra dau taleitaka na gunu yaqona me dau buto tiko ga na cina ena gauna era mateni kina kai vakaraitaki ni ra dau vei lako yaki ga na gata ena bogi. Oqo na rai vakayalo ka vakaraitaka kina na Kalou na ka e sega ni raica na mata ni tamata. E vakaraitaka na Kalou na rai oqo me rawa ni da sereki kina mai nai vesu levu ni gunu yaqona e noda dui bula yadudua. E dina ni gunu yaqona duadua ga nai liuliu ni matavuvale ia na kenai vesu ni weli ni gata e sikava kece na lewe ni matavuvale. Nai lavo e vakayagataki tiko me voli kina na yaqona e nodratou I lavo talega na tina kei na gone ena matavuvale. Na gauna nei Ta e solia na Kalou me rawa ni vakayagataki e nodra tuberi cake vaka Kalou na gone ka vakatokai ira me ra solisoli ni Kalou kina dua na matavuvale. Oqo e dua ga na rai vakayalo ka vakaraitaka na Kalou Levu ko Jiova me da rawa ni lako tani mai kina I tovo vakatevoro oqo eda sa vakabobulataki keda tu kina.

Meda masulaka na kena vakarusai vakadua nai tovo vakatevoro oqo ka sa kauta mai na vakaloloma kina noda matavuvale kei na noda vanua. E rawa ni da masulaka vaka veiwekani na kena kau tani na vei ka oqo me vaka na gunu yaqona ni Viti ena noda bula me rawa ni qaravi vakavinaka kina na Kalou Levu Ko Jisu Karisito, Na Kalou Levu Na Yalo Tabu kei na Kalou Levu ko Jiova. Ka sa na rawa ni qaravi vinaka sara kina na noda matavuvale kei na noda veitokatoka, mataqali, yavusa kei na noda vanua lomani. Me vaka cerecerei na Kalou Levu ko Jiova.  Meda masulaka nai tukutuku oqo me veisautaka na noda rai makawa na kawa I taukei ka me rawa ni da raica kina noda Kalou Levu ko Jiova, Na Kalou Levu ko Jisu Karisito kei na Kalou Levu Na Yalo Tabu. Me da vaka yacora ga nai vakavuvuli kei na I tovo ni Kalou Levu Ko Jisu Karisito enai volatabu.  E kaya na nodra vosa “Tou ia tou bulia na tamata me ucui kedatou kai tovo vata kei kedatou.”

Meda vakayacora na veika e vakatavulica se vakayacora na noda Kalou. Na gauna ni gunu yaqona ke vaisosomitaki me gauna ni masu, eda na qai raica kina na vei vakaloumanataki ni Kalou Levu ko Jiova ena noda bula ka na yaco tale ga kina noda vanua na vei vakaloumanataki ni noda Kalou.

Me da lotu vakayalo ka vaka I dina. Me kakua tale ni dua na ka me vakasugusugu kina noda bula ni da qarava na Kalou oqo. E gadreva na Kalou me da rawata na bula ka me rawata vaka levu sara. Me bula vinaka na yaloda, vaka kina na yagoda, noda bula vakamatavuvale, noda bula vaka I lavo, noda bula ni veiwekani, me ra bula vinaka ka vuli vinaka ka cakacaka vinaka na luveda. E vakabibi ga na noda na rawata na bula tawa mudu e na loloma levu ni Kalou Levu Ko Jisu Karisito.Meda ciqoma na Kalou Levu Ko Jisu Karisito e na noda bula me ra mai liutaka na noda bula.  E da sega ni rawa ni da biuta na gunu yaqona ni Viti kei na kena I vesu (addiction), e  ra rawata ga na Yalo Tabu Ni Kalou. Me masuti na Kalou Levu ko JIsu Karisito ka kerei Na Nodra Yalo Tabu me ra vei sereki mai na vei vakabobulataki oqo ka sa vakadravudravua taki keda ka vakaloloma taka sara ga na kawa I taukei. Me da maroroya na I vakavuvuli ka muri na nodra vosa. Me kua ni wiliki wale tu ga na I volatabu, ia me bulataki. Me da maroroya tale ga na savasava ni Kalou (Holyness of God)

Me da duavta e na kena masulaki me vakarusai na I tovo vakatevoro oqo ni gunu yaqona. Me vakakaloumantaki keda na Kalou Levu ko Jiova, Na Yalodra Tabu Savasava. Kei Na Kalou